Pierwsze w Polsce badania prosumentów. Sprawdzenie wiedzy prosumentów o użytkowanej mikroinstalacji to główny temat przeprowadzonego przez TAURON Dystrybucja badania ankietowego.
To pierwsza tego typu inicjatywa spółki dystrybucyjnej w Polsce. Badania objęły zgłoszenia i reklamacje części klientów spółki, dotyczące wyłączania się mikroinstalacji i braku poprawnej współpracy instalacji z siecią dystrybucyjną.
TAURON Dystrybucja obsługuje już blisko ćwierć miliona prosumentów. Takie ogromne zainteresowanie fotowoltaiką spowodowało konieczność podejmowania przez firmę działań inwestycyjnych i modernizacyjnych, które dostosowują sieć energetyczną do współpracy z rozproszonymi i niestabilnymi źródłami zasilania. Działania te są rozłożone w czasie i wymagają dużych nakładów inwestycyjnych. Prawidłowa współpraca sieci dystrybucyjnej z mikroinstalacjami zależy jednak również od samych prosumentów, którzy poprzez odpowiedni dobór mocy instalacji, bieżące zużywanie wyprodukowanej energii, prawidłowe nastawy falowników i sterowanie mocą bierną mogą poprawić efektywność pracy swojej mikroinstalacji. Szczególnie ważne jest przekazanie wiedzy i poznanie zachowań tej części prosumentów, którzy zgłaszają do spółki reklamacje wynikające z wyłączania się instalacji. Jest to około 2 procent wszystkich prosumentów.
Już kilka miesięcy temu TAURON Dystrybucja opracował specjalny poradnik informujący, jak klienci mogą przeciwdziałać wyłączaniu się mikroinstalacji i na co powinni zwrócić uwagę podczas jej pracy. Teraz spółka sprawdziła, jaki jest poziom wiedzy klientów w tym zakresie. Bazę do badań stanowiła grupa osób, która zgłosiła reklamację dotyczącą wyłączania się instalacji PV na skutek zbyt wysokiego napięcia w sieci. Badaniu ankietowemu została poddana więc grupa prosumentów, których mikroinstalacje po przyłączeniu nie działały prawidłowo. Badanie odbyło się we wrześniu 2021 r. i objęło 739 ankietowanych.
Badania objęty cztery zakresy tematyczne: motywację, dobór mocy, znajomość zasad bilansowania wyprodukowanej energii oraz wiedzę na temat skonfigurowania i poprawnej pracy instalacji PV.
Jeśli chodzi o motywację do założenia fotowoltaiki, to na pierwszym miejscu wśród ankietowanych była chęć obniżenia rachunków za prąd. Taką odpowiedź wskazało 53 proc. ankietowanych. Zwrócenie uwagi na ekologię i wspomaganie ochrony środowiska dzięki produkcji energii ze źródeł odnawialnych, wskazało 24 proc. ankietowanych.
Dobór mocy instalacji
Najczęstszym źródłem pozyskiwania informacji o fotowoltaice, wskazanym przez badanych były fora i strony internetowe. Aż 64 proc. ankietowanych w badaniu stwierdziło, że moc paneli została przez nich dobrana na podstawie opinii sprzedawcy fotowoltaiki. Natomiast osoby, które samodzielnie dokonały doboru mocy, zrobiły to w przeważającej większości na podstawie doświadczeń i rad znajomych lub rodziny. O mocy mikroinstalacji decydowały więc w obydwóch tych przypadkach osoby, które mogły przewymiarować instalację działając na rzecz swojej firmy sprzedającej panele lub nie posiadały pełnej wiedzy, jaka moc instalacji odpowiada możliwości autokonsumpcji przez prosumenta. 42 proc. badanych osób twierdziło, że otrzymało od sprzedawcy paneli informację, że powinni zainstalować więcej paneli niż wynosi ich zużycie energii.
Na pytanie: ile procent wyprodukowanego prądu z Państwa fotowoltaiki powinni Państwo zużyć w ciągu roku na własne potrzeby?: 42 proc. badanych odpowiedziało, że 100 procent energii, a 22 proc. badanych nie znało odpowiedzi. Pozostałe wyniki kształtowały się następująco: poniżej 50 proc. ok. 6 proc ankietowanych, pomiędzy 50 a 80 proc. 14 proc. odpowiedzi, a powyżej 80 proc. blisko 14 proc. ankietowanych. Tymczasem optymalizując nakłady, należy założyć, że dla pokrycia rocznego zapotrzebowania energii na poziomie 1.000 kWh należałoby zainstalować mikroinstalacje fotowoltaiczną o mocy od 1 do 1,2 kWp. 45 procent respondentów nie wiedziało w ogóle ile prądu rocznie (w kWh) powinna wyprodukować ich mikroinstalacja. Sugeruje to, że na etapie zakładania instalacji jej moc oraz przewidywana produkcja energii w ciągu roku nie była porównywana i dopasowana do faktycznego rocznego zużycia energii przez konkretne gospodarstwo domowe.
Wyłączanie się mikroinstalacji
Kolejny blok pytań dotyczył przypadków i przyczyn wyłączania się mikroinstalacji. Ponad 56 proc. ankietowanych nie było przez instalatora lub sprzedawcę fotowoltaiki informowanych o tym, że mikroinstalacja może się wyłączać. Spośród osób, które zostały o tym poinformowane 74 proc. otrzymało informację, że sieć energetyczna może nie mieć technicznych możliwości odebrania wyprodukowanego prądu. Tymczasem, aż 71 proc. z przebadanej grupy klientów zgłaszającej reklamacje do TAURON Dystrybucja, widziało na swoich inwerterach komunikat o zawyżonym napięciu, co bardzo często wymagało zmiany nastawień w samym falowniku i sterowania mocą bierną.
Tylko w około 14 proc przypadków instalator wskazywał, jako możliwą przyczynę wyłączenia się falowników powody leżące po stronie klienta, to jest niewłaściwe skonfigurowanie, nastawienie lub uszkodzenie instalacji.
Na pytanie: co dzieje się z nadwyżką energii wyprodukowanej przez cały rok w fotowoltaice? Blisko 14 proc. respondentów odpowiedziało, że nie wie, a 22 proc. uważa, że nadwyżka trafia do magazynu energii. Konieczne jest w związku z tym podkreślanie, że sieć energetyczna nie jest magazynem i nie ma możliwości przechowywania energii. Małe przydomowe magazyny powinny być więc budowane przez prosumentów bezpośrednio przy mikroinstalacjach.
Wnioski z badania
Właściciele paneli PV powinni zdecydowanie bardziej zwracać uwagę na dopasowanie mocy paneli do swoich rzeczywistych potrzeb i autokonsumpcję energii w czasie jej produkcji – to główny wniosek nasuwający się z badania. Drugi ważny wniosek, który został wyciągnięty z badania, to konieczność bliższej współpracy i przekazywania wiedzy instalatorom o technicznych aspektach poprawnej współpracy mikroinstalacji z siecią elektroenergetyczną. Już teraz TAURON Dystrybucja przygotowuje działania w tym zakresie.
Informacja o badaniu i jego wynikach dostępna jest także pod linkiem:
https://www.tauron-dystrybucja.pl/o-spolce/aktualnosci/2021/12/02
– odpowiedzi na te pytania znajdują się tutaj:
https://www.tauron-dystrybucja.pl/przylaczenie-do-sieci/przylaczenie/mikroinstalacja