Miejscowość o obszarze 6,97 km2. Funkcję Sołtysa pełni Barbara Ewiak. ( Dane Kontaktowe )

Wieś położona nad ujściowym odcinkiem potoku Brodawka. Znajduje się tu siedziba Urzędu Gminy. Jest to również największy węzeł komunikacyjny między Skawiną a Zatorem. U podnóża Pogórza Wielickiego, a na skraju Rowu Wisły, przebiega bowiem główna droga, łącząca Kraków, przez Skawinę i Zator z Oświęcimiem.

Od niej na północ odchodzi droga do Czernichowa (przeprawa promem przez Wisłę). Na południe prowadzi droga do Kalwarii Zebrzydowskiej, przez Marcyporębę, Przełęcz Zapusta i Stanisław Górny. Na południowy zachód odbiega droga do Wadowic, przez Tłuczań, Witanowice i Tomice. Równolegle do drogi krajowej Kraków – Oświęcim jest linia kolejowa, łącząca te dwa miasta, a tuż obok niej biegnie Kanał Łączany – Skawina, zaopatrujący elektrownię w Skawinie w wodę chłodniczą. Wieś stanowi nie tylko centrum administracyjne gminy, ale również kulturalne i oświatowe. Mają tu swą siedzibę m.in. gminne gimnazjum, Gminna Biblioteka Publiczna i Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji. Ponadto miejscowość jest także dość sporym ośrodkiem przemysłowym i handlowym. 

Wieś jest wielodrożnicą, której zabudowania skupiły się zwłaszcza wzdłuż drogi z Krakowa do Oświęcimia. Tu znajduje się również centrum wsi, które ma charakter niewielkiego miasteczka: dwupiętrowy budynek Urzędu Gminy, połączony z ośrodkiem kultury, budynki szkoły podstawowej i gimnazjum, kościół, dom towarowy, remiza Ochotniczej Straży Pożarnej oraz kilka innych okazałych domów murowanych.

Na uwagę zasługują również, znajdujące się poniżej centrum wsi – od kanału Łączany – Skawina do ujścia do Wisły zabezpieczenia potoku Brodawka przed powodzią. Brzegi potoku ujęte są w obustronne wały na wypadek cofki wody w Wiśle podczas jej powodziowego spiętrzenia. Zabezpieczenia przed powodzią terenów zalewowych na zewnątrz wałów Wisły dokonano też za pomocą metalowych klap, umieszczonych w międzywalu, przed ujściem pomniejszych strumieni i potoków. Klapy te wzbierająca woda samoczynnie zamyka. Innym przemyślnym sposobem regulacji w celu bezpiecznego przepływu Brodawki pod kanałem Łączany – Skawina, są tak zwane syfony. Pod kanałem buduje się izolowane od niego przepusty, przez które przelewa się woda pod wpływem własnego ciśnienia, na skutek różnicy poziomów przed i za kanałem. Największe i najciekawsze z takich przepływów syfonowych znajdują się właśnie w Brzeźnicy. Ponadto w przysiółku Pasieka, przy drodze do Czernichowa, rozciąga się obszerny zespół stawów rybnych, o łącznej powierzchni około 40 ha. Każdy nosi inną nazwę: Ojcowski, Kielnik i Książski. 

Prawdopodobnie duży obszar okolic Brzeźnicy już w XIIIw, należał do rodu Radwanitów, z tak zwanego gniazda Radwanitów z Trzebola i stanowił część jednej, wielkiej parafii rodowej.Obejmowały one: Pobiódr, Paszkówkę, Trzebol, Bęczyn, Sosnowice, Brzezinkę, Przypkowice, Markową Porębę, Brzeźnicę, kopytówkę, Wysoką, Owsiankę, Półstanisławice, Zebrzydowice,, Stanisław, Bienkowice. Ale pierwsza wzmianka o Brzeźnicy pochodzi dopiero z 1398r, kiedy pisali się stąd Adam i Sułek z Trzebola; w latach 1408 i 1445 pojawia się Dobek z Brzeźnicy h. Radwan, a za Długosza posiadali tę wieś Radwan, Maciej i Jan h. Radwan. Szeroko pojęte dobra Radwanitów, według przywileju z 1274r, zostały wyjęte z pod władzy księcia opolskiego i pozostały przy dzielnicy krakowskiej. W ten sposób książę Bolesław Wstydliwy nagrodził wiernych sobie rycerzy z rodu Radwanitów. Ziemie te stanowiły jakby szeroki klin, wpychający się w ziemie należące już do księstwa opolskiego. Ponadto dla księcia krakowskiego włości Radwanitów stanowiły zabezpieczenie – pas ochronny – przed „niepewnymi” politycznie sąsiadami ze Śląska (ciążenie tych ostatnich do Czech). Pas ten nosił nazwę Korytarza Radwanickiego. W ten sposób Brzeźnica stała się wsią graniczną, podzieloną na dwie części: jedna – radwanicka – należała do „korytarza”; druga „śląska” i właśnie tutaj znajdowała się książęca komora celna. Tylko tędy można było się dostać do Krakowa po przekroczeniu granicy. Z Brzeźnicy podróżni udawali się albo drogą na Skawinę, albo po przeprawieniu się przez Wisłę drogą na Czernichów. Do roku 1440 dochody celne z brzeźnickiej komory pobierali książęta oświęcimscy, od tego zaś czasu cło to posiadali dziedzice Brzeźnicy. Książę Wacław w 1440r prawo do poboru cła nadał Pakoszowi z Brzeźnicy tytułem wynagrodzenia za jakieś szkody w koniach oraz za zasługi, jakie świadczył Pakosz ojcu księcia Wacława, księciu Kazimierzowi i samemu księciu Wacławowi. Przywilej ten, jako dziedziczny dla Palczowskich, właścicieli Brzeźnicy, potwierdzali kolejno: w 1502r książę zatorski Janusz V, a w 1551r król polski Zygmunt August. Dochody stacji celnej były znaczne, albowiem droga z Brzeźnicy do Krakowa była jedyną dozwoloną drogą dla kupców i podróżnych, omijanie zaś tej drogi i korzystanie z innych niedozwolonych dróg, groziło konfiskatą towarów i środków komunikacyjnych. Interes był tak intratny, że klasztor dominikanów w Oświęcimiu w 1516r pozyskał zapis czynszu na tym cle. W latach 1726 i 1736 sejmy walne skasowały prywatne myta i cła. Jednak właściciel Brzeźnicy Malowanej, książę Stanisław Czartoryski nie zastosował się do tych zakazów i w dalszym ciągu nakładał cło na towary przejezdnych kupców i Żydów. Komorę celną zamknęły dopiero władze austriackie. W ten sposób dopiero z końcem XVIIIw znikła w Brzeźnicy średniowieczna komora celna, gdzie”równym prawem nakładano cło na wozy, konie, bydło, trzodę i Żydów.” 

Radwanici byli dziedzicami Brzeźnicy aż do końca XVw, a w niektórych jej części – jeszcze w pierwszej połowie XVIw. Była to wieś bogata, znajdowały się w niej trzy folwarki i trzy karczmy. Przed 1500r zakupił ją Mikołaj Szaszowski, zwany też Palczowskim z Palczowic herbu Sasowskie. Dobra brzeźnickie (Brzeźnica, Wioska, część w Marcyporębie, Wysokiej i Stanisławiu Górnym) należały do kilku pokoleń Palczowskich, aż do początku XVIIw. W tym okresie Brzeźnica była rozdrobniona między wielu członków silnie rozrodzonej rodziny i przypominała zaścianek szlachecki. Z rodu Palczowskich wywodziło się kilka wybitniejszych osobowości. Jan Palczowski od 1548r był dworzaninem króla Zygmunta Augusta, a później sędzią zatorskim i kilkakrotnym posłem na sejm z ziemi zatorskiej. Wyróżnił się jako autor pierwszego drukowanego po polsku zbioru ustaw pod tytułem „Ustawy prawa polskiego”. Syn Jana, Michał Palczowski, był zagorzałym i pobożnym kalwinem, założył on w sąsiedniej Marcyporębie zbór kalwiński. Jego synowie: Krzysztof i Paweł dużo podróżowali. Paweł wydał opis Wenecji „Status Venetorum”(1604-1605) oraz traktat nawołujący do wyprawy na Moskwę „Wyprawa wojenna Króla Jego Mości do Moskwy”(1606) i „Kolędę moskiewską”(1609), w której opisuje swój wyjazd do Moskwy.Początek XVIIw był początkiem upadku Palczowskich jako właścicieli ziemskich w tych okolicach. Ostatnim z Palczowskich gospodarzem, który doprowadził Brzeźnicę do gospodarczego rozkwitu, był Stanisław (syn Jana, a brat Michała – patrona zboru w Marcyporębie).W Brzeźnicy, którą otrzymał na wyłączną własność w 1572r, po podziale ojcowizny z bratem Michałem, wystawił okazały dwór, który nazywano „malowanym dworem”. Prawdopodobnie od tego właśnie określenia, część Brzeźnicy (północno-wschodnią) zaczęto nazywać „Brzeźnicą Malowaną”. Nazwa ta utrzymywała się aż do XIXw. Można się domyślać, iż była to część Brzeźnicy należąca w średniowieczu do książąt śląskich. Ostatni z Palczowskich właściciel Brzeźnicy, Zygmunt, w 1627r sprzedał część wsi Jerzemu Stano, drugą część w 1629r – wujowi Stefanowi Bielskiemu. Odtąd aż do końca XVIIw historia Brzeźnicy nie jest jasna. Na przełomie XVII i XVIIIw Brzeźnicę posiadała Ludwika Bełchacka. Sprzedała ją Piotrowi Karczewskiemu, a ten w 1758r podzielił ją na dwie części. W ten sposób utrwalił się podział majątkowy na Brzeźnicę Malowaną i Brzeźnicę Radwańską.